Fitoterapia jest często wykorzystywana w przeciwdziałaniu problemom dotyczącym układu oddechowego. Wśród dużej liczby ziół i roślin o wartościowym wpływie na zatoki należy wspomnieć o dziewannie kutnerowatej. Jakie składniki zawiera ta roślina? Kiedy znajduje zastosowanie? Czy okaże się pomocna w walce z zatkanym nosem i niedrożnymi zatokami?

Dziewanna kutnerowata – najważniejsze informacje

 

W fitoterapii najczęściej wykorzystywaną częścią dziewanny kutnerowatej jest jej kwiatostan, choć wedle niektórych informacji jej liście i korzenie są równie wartościowe. Suszenie kwiatów dziewannowych pozwala uzyskać surowiec zielarski o bogatej zawartości wielu cennych składników aktywnych, które znajdują zastosowanie w naturalnym leczeniu. Wśród nich należy wymienić:

• śluzy,
• garbniki,
• kumarynę,
• hesperedynę,
• olejki eteryczne,
• związki żywiczne,
• poli- i oligosacharydy,
• trójpentenowe związki saponinowe,
• glikozydy fenyloetanoidowe (np. werbaskozyd).

Czy dziewanna kutnerowata jest rzeczywiście pomocna w leczeniu zatok?

 

Odpowiedź na to pytanie jest niejako zawarta we wcześniejszym akapicie, a będąc precyzyjnym – w komponentach występujących w kwiatostanie dziewanny kutnerowatej. Warto więc zacząć od substancji zwanej werbaskozydem czy też akteozydem. Związek ten stanowi jeden z głównych składników aktywnych werbeny lekarskiej, która jak powszechnie wiadomo jest bardzo pomocna w przeciwdziałaniu chorobotwórczym drobnoustrojom. Werbaskozyd wykazuje właściwości przeciwutleniające i działanie antyzapalne, co będzie wyjątkowo wartościowe dla osób w okresie infekcji.

W jednej z prac naukowych[1] zaobserwowano i potwierdzono, że ekstrakt z dziewanny kutnerowatej przyczynia się do zwalczania bakterii Gram-dodatnich. W badaniu wykazano też, że roślina wykazuje znacznie silniejszy potencjał antybakteryjny aniżeli wyciąg z szałwii lekarskiej o wyższej zawartości flawonoidów i polifenoli. Przyczyną jest prawdopodobnie to, że dziewanna odznacza się dużym stężeniem saponin.

Oprócz tego warto też poświęcić chwile wspomnianej wcześniej kumarynie. To związek wykazujący właściwości biobójcze, który znajduje się też m.in. w cynamonie, kurkumie czy macierzance. Kumaryna jest związkiem odpowiedzialnym za ochronę roślin. Z kolei dla człowieka może okazać się pomocna w zwalczaniu chorobotwórczych patogenów, w tym bakterii i wirusów wywołujących zakażenia układu oddechowego.

Dziewanna kutnerowata na zatoki – jak stosować?

 

Jednym z najprostszych sposobów jest przygotowanie naparu z suszonych kwiatów lub ziela, który należy przygotować na bazie wody lub mleka z dodatkiem miodu. Napój jest możliwy do podania dzieciom powyżej 3. roku życia. Inną opcją jest przygotowanie nalewki na bazie alkoholu.
Kwiat dziewanny może zostać wykorzystany do przygotowania mieszanki przeciwprzeziębieniowej VSUMP. Oprócz dziewanny poleca się wykorzystać m.in. korę wierzby, ziele majeranku, liście podbiału czy owoce anyżu. Podobnie jak w innych naparach, tak samo i ten należy zagotować w wodzie, odstawić do zaparzania, a następnie przecedzić i regularnie pić.

Inną opcją jest zakup gotowych preparatów ziołowych – polscy pacjenci mogą zakupić w aptece:

• produkty lecznicze w formie syropów np. Noverban czy Sirupus Verbasci
• suplementy diety w postaci syropów (np. Zatogrip Kids) i tabletek (np. Sinucol Zatoki, Sinudafen czy Zatoxin)

Stosowanie dziewanny nie jest rekomendowane dla kobiet w ciąży i matek karmiących piersią.

Bibliografia:

1. Marina E., et al. „Salivia officinalis L. and Verbascum phlomoides L. chemical, antimicrobial, antioxidant and antitumor investigations.” Revistade Chimie 2018, 69: 365-370.
2. Malinowska M., Bielawska K., Cyuńczyk M. „Wpływ kumaryn na organizm człowieka.” Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2014, 46(3): 393-403.
3. Wilczarńska-Barska A., Chmura B., Krauze-Baranowska M. „Akteozyd – fenylopropanoid o cennych właściwościach farmakologicznych.” Postępy Fitoterapii 2010, 3: 157-161.
4. http://www.zywieniaczek.pl/dziewanna-nie-tylko-na-kaszel/