Czym jest granulomatoza z zapaleniem naczyń?

Kiedy nasze drogi oddechowe stają się polem bitwy, organizm może zacząć atakować sam siebie. Właśnie tak dzieje się w przypadku granulomatozy z zapaleniem naczyń – choroby, w której układ odpornościowy niszczy małe i średnie naczynia krwionośne. Jest to poważny stan, który nieleczony może prowadzić do śmierci u około 80% pacjentów w ciągu roku. Nawet przy stosowaniu leków immunosupresyjnych śmiertelność wynosi około 10%.

Ta choroba najczęściej atakuje górne i dolne drogi oddechowe oraz nerki. U większości chorych (aż 85%) pojawiają się problemy z nosem i zatokami – krwawienia, tworzenie się strupów oraz przewlekłe zapalenie zatok. Leczenie zwykle obejmuje leki osłabiające układ odpornościowy, takie jak cyklofosfamid i glikokortykosteroidy. Gdy objawy dotyczące nosa i zatok są szczególnie uciążliwe, stosuje się płukanie solą fizjologiczną, miejscowe antybiotyki i sterydy donosowe, a w cięższych przypadkach może być konieczny zabieg chirurgiczny. Istnieje również łagodniejsza odmiana tej choroby, zwana ograniczoną granulomatozą z zapaleniem naczyń, która nie atakuje nerek, ale z czasem może się rozwinąć i dotknąć inne narządy.

Co mówią najnowsze badania?

Naukowcy przeprowadzili ciekawe badanie, które miało sprawdzić, czy u pacjentów z łagodniejszą postacią choroby przewlekłe zapalenie zatok zwiększa ryzyko rozprzestrzenienia się choroby na inne narządy. Interesowało ich również, czy pacjenci poddani operacji zatok mają większe ryzyko rozwoju choroby ogólnoustrojowej. Badanie wykorzystało dane z prawie 100 milionów pacjentów i objęło ponad 1000 osób z ograniczoną postacią granulomatozy. Wyniki okazały się naprawdę zaskakujące i mogą mieć duże znaczenie dla pacjentów zmagających się z tą chorobą.

Odkryto, że pacjenci z przewlekłym zapaleniem zatok mieli większe ryzyko zaostrzeń choroby oraz uszkodzeń różnych narządów w porównaniu do osób bez zapalenia zatok. Szczególnie narażone były układ krążenia oraz obszar uszu, nosa i gardła. „Nasze odkrycia wskazują, że przewlekłe zapalenie zatok może być ważnym wskaźnikiem potencjalnego rozprzestrzeniania się choroby na inne układy organizmu” – piszą autorzy badania. To ważna informacja dla pacjentów, ponieważ problemy z zatokami mogą być sygnałem ostrzegawczym, że choroba może się rozszerzyć.

Jak osiągnąć skuteczną kontrolę choroby?

Co ciekawe i nieco zaskakujące, pacjenci którzy przeszli operację zatok, mimo że mieli więcej problemów w obrębie uszu, nosa i gardła, wykazywali mniejsze ryzyko uszkodzenia nerek i mniejszą aktywność choroby w płucach. Może to sugerować, że operacyjne leczenie problemów z zatokami pomaga w pewnym stopniu kontrolować rozprzestrzenianie się choroby na inne narządy. Dobrą wiadomością jest również to, że mimo różnic w postępie choroby, nie zaobserwowano istotnych różnic w śmiertelności między badanymi grupami, co świadczy o skuteczności współczesnych metod leczenia tej poważnej choroby.

Badanie podkreśla znaczenie współpracy między różnymi specjalistami – laryngologami i reumatologami – w opiece nad pacjentami z granulomatozą. Jeśli cierpisz na tę chorobę i masz problemy z zatokami, niezwykle ważne jest regularne monitorowanie stanu zdrowia i ścisła współpraca z lekarzami różnych specjalności. Objawy ze strony nosa i zatok nie powinny być lekceważone, gdyż mogą być sygnałem ostrzegawczym wskazującym na potrzebę wzmożonej czujności wobec potencjalnych problemów z innymi narządami. Wielodyscyplinarne podejście do leczenia może znacząco poprawić jakość życia i zmniejszyć ryzyko poważnych powikłań u osób zmagających się z tą skomplikowaną chorobą autoimmunologiczną.

Podsumowanie

Granulomatoza z zapaleniem naczyń to poważna choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje małe i średnie naczynia krwionośne, głównie w drogach oddechowych i nerkach. Nieleczona może prowadzić do śmierci u 80% pacjentów w ciągu roku. Najnowsze badania przeprowadzone na grupie ponad 1000 pacjentów z ograniczoną postacią choroby wykazały, że przewlekłe zapalenie zatok zwiększa ryzyko zaostrzeń i uszkodzeń narządów, szczególnie w układzie krążenia oraz obszarze uszu, nosa i gardła. Jednocześnie pacjenci po operacji zatok, mimo częstszych problemów laryngologicznych, wykazywali mniejsze ryzyko uszkodzenia nerek i mniejszą aktywność choroby w płucach. Skuteczne leczenie wymaga współpracy między specjalistami oraz regularnego monitorowania stanu zdrowia pacjenta.