Problem zatkanych zatok jest przeważnie możliwy do rozwiązania przy pomocy inhalacji lub farmakoterapii. Jednak w niektórych przypadkach zaburzona drożność dróg oddechowych może okazać się zbyt trudna do usunięcia takimi sposobami. Na czym polega operacja zatok? Kto powinien z niej skorzystać?
W jakich przypadkach należy wykonać operację zatok?
Gross przypadków związanych ze stanem zapalnym i innymi chorobami zatok można wyleczyć na różne sposoby. Część osób wykonuje inhalacje przy użyciu gorącej wody z dodatkiem soli i olejków zapachowych, inni decydują się na irygacje zatok za pomocą wody morskiej, pozostali włączają do swojej diety ostre przyprawy i rośliny, które wspierają udrażnianie dróg oddechowych i zwalczanie chorobotwórczych drobnoustrojów. Gdy te metody zawodzą, należy rozpocząć leczenie farmakologiczne – zarówno preparatami dostępnymi bez recepty (np. NLPZ), jak i lekarstwami przepisywanymi z polecenia specjalisty (np. amoksycylina). Leki przeważnie przynoszą pożądany efekt i pozwalają na oczyszczenie zatkanych zatok.
Niemniej jednak powyższe sposoby nie zawsze umożliwiają wyleczenie pacjenta. W niektórych przypadkach jedynym możliwym rozwiązaniem jest przeprowadzenie operacji chirurgicznej na zatoki. Głównymi wskazaniami do wykonania takiego zabiegu są:
- obecność ciała obcego
- choroby grzybicze zatok
- przerośnięta małżowina nosowa
- rozmaite formy cyst zatokowych np. torbiele, kostniaki, śluzowiaki
- przewlekłe i nawracające zapalenie zatok przynosowych z występowaniem polipów
- nieprawidłowości anatomiczne, które utrudniają prawidłowe funkcjonowanie np. skrzywiona przegroda nosowa
Operacja zatok – na czym polega FEES?
Operacja FEES, czyli Funkcjonalna Endoskopowa Operacja Zatok jest nowoczesną i zdecydowanie bezpieczniejszą formą tradycyjnej interwencji chirurgicznej. Endoskopowa wizualizacja umożliwia lekarzowi wykonanie zabiegu wewnątrznosowo, co gwarantuje niski poziom inwazyjności operacji. Mikrochirurgiczna interwencja FEES jest przeprowadzana pod znieczuleniem ogólnym, a sam zakres prac specjalisty jest uzależniony od przyczyny zaistniałego problemu. W ramach operacji FEES wykonuje się takie czynności, jak:
- usunięcie wyrostków haczykowatych
- poszerzenie ujścia zatok szczękowych
- eliminacja przerostu małżowin nosowych
- udrożnienie zatok ujścia zatok czołowych
- septoplastyka (korekcja) przegrody nosowej
- usuwanie zmian chorobowych np. polipów, nadmiaru wydzieliny oddechowej.
Specjaliści wykorzystują w operacjach endoskopowych nowoczesne samorozpuszczalne opatrunki. W ten sposób pacjenci nie odczuwają bólu i dyskomfortu związanego z użyciem typowego opatrunku donosowego, a co więcej, nie ma też potrzeby ponownie odwiedzać lekarza.
Przed i po operacji zatok – co należy wiedzieć?
Pacjent musi dostarczyć lekarzowi wyniki badania morfologicznego krwi, poziomu elektrolitów i układu krzepnięcia (APTT, INR). Oprócz tego niezbędne jest przekazanie informacji o grupie krwi. Dla zwiększenia skuteczności zabiegu poleca się, aby pacjenci przez co najmniej 3 tygodnie stosowali krople do nosa zawierające związki sterydowe. Z kolei na 2 tygodnie przed planowaną operacją nie należy stosować NLPZ, antykoagulantów, miłorzębu japońskiego, czosnku, imbiru, żeń-szenia, dziurawca oraz dużych ilości witamin A i E. Ponadto dieta powinna być wolna od tłustych ryb, oleju lnianego i innych źródeł omega-3, czosnku, zielonej herbaty. Miesiąc przed FEES należy zrezygnować z palenia papierosów.
Po wykonanym zabiegu niezwykle ważna jest rekonwalescencja. Czas gojenia ran może potrwać do 6 miesięcy od operacji. W pierwszym tygodniu należy ograniczyć przesadny wysiłek fizyczny, a po kilku dniach należy rozpocząć regularne przepłukiwanie jamy nosowej i zatok. Dzięki temu drogi oddechowe zostają oczyszczone ze skrzepów i wydzieliny. Dokładne instrukcje są udzielane przez lekarza.
Bibliografia:
- Walisewska A., Zawadzka-Głos L. „Obustronny polip choanalny – opis przypadku. Przegląd literatury.” New Medicine 2018, 4: 155-161.
- Olszewski J., Miłoński J. „Endoskopowe leczenie chorych z zapaleniami zatok przynosowych i współistniejącymi anatomicznymi zaburzeniami drożności nosa.” Otolaryngologia Polska 2009, 63(7): 16-19.
- Olszewski J., Miłoński J. „Ocena wyników leczenia polipów nosa i zatok przynosowych metodą endoskopową.” Otolaryngologia Polska 2009, 62(4): 400-402.
- Kuczkowski J., et al. „Śluzowiaki zatok przynosowych.” Otolaryngologia Polska 2007, 61(5): 680-686.
