Niedrożne i chore zatoki mogą być spowodowane różnymi czynnikami. Punktem wyjścia jest wykonanie odpowiednich badań, które pozwolą lekarzowi na postawienie trafnej diagnozy i rozpoczęcie właściwego leczenia. Jednym z najczęściej rekomendowanych procedur diagnostycznych jest RTG zatok. Kiedy należy je wykonać? Jakie informacje pozwala uzyskać?
Co pokazuje RTG zatok?
Prześwietlenie zatok promieniowaniem rentgenowskim nie należy do bardzo precyzyjnych badań diagnostycznych. Niemniej jednak wielu specjalistów rekomenduje wykonanie zdjęcia RTG, gdyż umożliwia wykrycie wielu popularnych przyczyn długotrwale utrzymującego się stanu zapalnego i/lub problemów z drożnością zatok. Rentgen zatok pokazuje takie problemy jak:
- polipy
- brak upowietrznienia zatok
- ropnie i torbiele okołozębowe
- nadmierne nagromadzenie płynu w zatokach
- urazy mechaniczne kości np. nosowej, jarzmowej
RTG zatok wykonywane jest w różnych ułożeniach głowy (projekcjach), co umożliwia radiologowi uzyskanie zdjęcia zupełnie innych zatok.
- Zdjęcie potyliczno-bródkowa (projekcja Watersa) – zatoki szczękowe i sitowe przednie
- Zdjęcie potyliczno-czołowe (projekcja Caldwella) – zatoki czołowe i sitowe tylne
- Zdjęcie boczne – zatoki czołowe i zatoka klinowa
- Zdjęcie podstawy czaszki – zatoka klinowa
Głównymi wskazaniami do wykonania rentegenowskiej analizy zatok są: długotrwale utrzymujący się katar, nawracające infekcje i stany zapalne zatok, obrzęki jamy ustnej i zmiany zapalne dotyczące zębów, problemy z oddychaniem oraz przebyte urazy głowy. Ponadto specjaliści rekomendują zdjęcia rentgenowskie przed wszystkimi zabiegami chirurgicznymi w obrębie zatok. Wiek pacjenta nie ma znaczenia – RTG jest wykonywane jednakowo u dzieci i dorosłych.
Jak przebiega RTG zatok?
Rentgen zatok jest badaniem krótkim i nieinwazyjnym. Wykonanie zdjęcia trwa zaledwie kilka minut, a sam zabieg nie wymaga rezygnacji ze stosowania dotychczasowych leków. Badany musi jedynie zdjąć wszelkie akcesoria i przedmioty w obrębie głowy (np. kolczyki, biżuteria, spinki do włosów). Zdjęcie jest wykonywane w specjalnej pracowni, a aparat emituje niewielką dawkę promieniowania X, która nie stanowi zagrożenia dla życia człowieka. Niemniej jednak RTG zatok jest bezwzględnie przeciwwskazane dla kobiet w ciąży, gdyż może prowadzić do poważnego uszkodzenia płodu i rozwoju choroby nowotworowej.
Ile kosztuje RTG zatok?
Rentgen zatok nie należy do drogich badań diagnostycznych. Cena za wykonanie zdjęcia w prywatnej placówce medycznej nie powinna przekraczać 100 zł, zwykle jest koszt około 60-80 zł. Warto jednak wspomnieć, że RTG zatok jest zabiegiem refundowanym przez narodowy fundusz zdrowia i można się ubiegać o jego bezpłatne wykonanie. Wówczas niezbędne jest uzyskanie skierowania od specjalisty np. pulmonologa, laryngologa lub lekarza rodzinnego.
RTG a inne badania zatok – co wybrać?
Pod kątem precyzji badania góruje rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa zatok. Obie metody pozwalają na uzyskanie niezwykle szczegółową ocenę stanu zatok, co daje specjaliście większą skuteczność w postawieniu trafnej diagnozy i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia. Niemniej jednak koszty rezonansu i tomografii są znacznie większe niż RTG, a na dodatek dostępność do sprzętu pozwalającego wykonać te badania jest dość mocno ograniczona.
Z kolei USG zatok okazuje się zupełnie nietrafionym wyborem. Choć analiza ultrasonograficzna jest często wykorzystywana w medycynie, to w przypadku problemów z zatokami jest całkowicie nieskuteczne, gdyż fale ultradźwiękowe nie są zdolne do przenikania kości.
Bibliografia:
- Jończak-Potoczna K., et al. „Diagnostyka obrazowa w wybranych schorzeniach zatok przynosowych u dzieci.” Family Medicine & Primary Care Review 2013, 15(1); 13-15.
- https://badania.znanylekarz.pl/blog/rentgen-rtg-zatok-jak-przebiega-jak-sie-przygotowac/
- https://www.hellozdrowie.pl/rtg-zatok-kiedy-powinno-sie-go-wykonac-jakie-zmiany-moga-byc-na-nim-widoczne-i-jak-interpretowac-jego-wynik/
